PHP Değişkenleri Nasıl Kullanılır? – Basit Anlatım

PHP değişkenleri kullanımını basit bir örnekle açıklamak istiyorum. Önce bizim anladığımız dilden hikayeyi anlatacağım sonra yazılım diline aktaracağım.

Programlama dillerini öğrenirken karşılaştığım en büyük problem; anlatım diliydi. Sanki herkes yazılım mantığına hakimmiş gibi anlatılıyordu. Dolayısı ile temeli oluştururken oldukça zorlandım. Bunu göz önüne alarak herkesin anlayacağı dilden anlatmaya karar verdim.

PHP Değişkenleri Nedir?

Bilgisayarlar zeki değil, itaatkardır. Neyi, nasıl yapmasını gerektiğini yazarsın o da adım adım takip eder ve uygular. Son dönemlerde adını sıkça duyduğun yapay zeka yazılımları da bilgisayara “nasıl öğreneceğini” öğretir. Neyse biz konumuza dönelim.

Havalar ısınmaya başladı, sıcak havalarda aklımıza ilk gelen yiyeceklerden biri “dondurma” oluyor. Dondurma kelimesini ilk duyduğumuzda ise hepimizin aklına “Vanilya”, “Çikolata”, “Muz”, “Badem” gibi farklı bir seçenek gelebilir. Bizim düşünme yeteneğimiz “dondurma” kelimesi ile “dondurma çeşitlerini” birleştirip sonuçlar elde etmemizi sağlıyor.

Bilgisayar içinse “dondurma” kelimesi hiçbir şey ifade etmez, en azından biz ona söyleyene kadar anlamsızdır.

Bilgisayarı; düşünce yeteneğinden mahrum, muhteşem hesaplama yeteneğine sahip, itaatkar bir arkadaşın olarak görebilirsin. Şimdi ona dondurmayı anlatacağız.

Bak arkadaşım;

Dondurma; Tatlıdır.

Dondurma; Soğuktur.

Dondurma; Farklı çeşitlere sahip olabilir.

Şu aşamada dondurma nedir? Diye sorarsak cevap olarak bize “Dondurma; farklı çeşitlere sahiptir” cevabı verir. Çünkü ona son verdiğimiz bilgiyi dikkate alacaktır. Önceki bilgiler uçup gitti.

Eğer ona dondurmanın özelliklerini liste (Dondurma; yiyecektir, soğuktur, farklı çeşitlere sahiptir.) halinde verirsek, dondurma nedir? dediğimizde tüm cevapları liste halinde sıralar.

Bana dondurmanın ikinci özelliğini söyle dersek “soğuktur” cevabını alırız.

Buradaki “Dondurma” kelimesi PHP’de değişken (variable) olarak adlandırılır. Biz neyi tanımlarsak program onu bilecektir. Sonradan değişiklik yaparsak, son yaptığımız değişikliği kabul edecektir.

İşin biraz da mantığına girelim. PHP değişkenleri neden kullanılır? Neden bunlara ihtiyaç duyuyoruz?

PHP Değişkenleri; yazdığımız kod içerisinde belirli bilgilerin depolanmasını ve ihtiyaç duyduğumuzda çağrılmasına sağlar.

Hadi basit bir metin yazalım sonra yazdığımız metni okuyalım.

“Vanilyalı dondurma yaz aylarının favorileri arasında yer alır. İnatçılık eden çocuklara rüşvet olarak vanilyalı dondurma verilebilir. Yetişkinlerin de çoğu vanilyalı dondurma sever.”

Şimdi yukarıdaki metinde “vanilyalı dondurma” yazan yerleri “çilekli dondurma” olarak okumanı istiyorum. Bunu rahatlıkla yapabilirsin, ama arkadaşımızın yardıma ihtiyacı var. Daha sonra farklı işlemler yaptırmak üzere tanıttığımız atamalara PHP değişkenleri diyoruz. Değişkenleri nasıl tanıttığımıza baktıktan sonra yukarıdaki metne tekrar döneceğiz.

PHP Değişkenleri Nasıl Tanımlanır?

Arkadaşımızın dili bize göre biraz farklı. Ona bizim dilimizi öğretmek yerine biz onun anlayacağı dilden konuşmalıyız. Değişkenleri tanımlarken de ona uygun dil seçmeliyiz.

Değişken isimleri “$” işareti ile başlar. Bizim örnekte, $dondurma;
Maalesef 🙁 değişken isimlerinde Türkçe karakter kullanamazsın. “$Türkçe” şeklindeki değişken tanımını anlamayacaktır. Onun yerine “$Turkce” ismini kullanmalısın.
Bilgisayarın değişken isimleri içinde; Harf, rakam ve alt çizgi dışındaki karakterleri anlamıyor. Mesela; “$dondurma-cesitleri” içinde kullandığın “-” işareti onun için anlamsızdır.
Değişken isimleri rakamla başlayamaz. “$1dondurma” hata vermesine sebep olur. Ama rakamları değişkenin sonunda ya da arasında kullanabilirsin, “$dondurma1”, “dondur1ma”.
Arkadaşımız büyük küçük harf duyarlı olarak okumayı seviyor. “$Dondurma”, “$dOndurma” ya da “$DoNdUrMa” onun için tamamen farklı anlamlara geliyor.

Şimdi sevgili arkadaşımıza Dondurma değişkenini anlatıp ekranda bize göstermesini sağlayalım. Pek çok sitede gördüğün Sythax Highlighter eklentisi kullanmadım. Eğer kullansaydım kopyala-yapıştır yapacaktın. Öğrenmenin en güzel yöntemi kodları yazmaktır, o yüzden resim olarak ekledim.

PHP kodları her zaman “<?php” ile başlar ve “?>” ile biter.
“$dondurma” yazdıktan sonra değişkenin ne olduğunu tanımladık. Aradaki “=” işareti, değişkene hangi değeri atadığımızı gösteriyor. En sondaki tırnak içinde yer alan bölüme metin giriyoruz. Eğer rakam gireceksek tırnak işareti kullanmıyoruz. Örneğin; $sayi = 1;
Yeri gelmişken satır sonundaki noktalı virgül (;) işaretine de değinmek istiyorum. Biz cümle sonunda nokta (.) kullanıyoruz, PHP dilinde satırın bittiğini noktalı virgül (;) işaretiyle belirtiliyor.
“Echo” komutu, çıktıyı ekranda görmek için kullanılır.
“//” işaretinden sonra gelen yazılar PHP tarafından işlenmez, görmezden gelinir. Programcı hatırlatma, bilgilendirme vb. gibi notları “//” işaretinden sonra yazar.

Az önceki metne geri dönecek olursak, sen “Vanilyalı” yazan yerleri bir çırpıda “Çilekli” olarak okudun. Arkadaşımızın bunu yapabilmesi için değişkenleri metnin içine yerleştirelim.

“$dondurma” değişkenini “vanilyalı dondurma” olarak atadık. Cümlenin içindeki “vanilyalı dondurma” yazan yerlere de değişkeni yazdık. Arkadaşımız programı yukarıdan aşağıya doğru okuyacak ve şöyle hareket edecek. Onun kafa sesine kulak verelim;

Satırın en başında “<?php” var. O zaman PHP ile kodlanmış bir programı okuyorum.
“$dondurma” isminde bir değişken tanımlanmış
“$dondurma” değişkenine, “vanilyalı dondurma” değeri atanmış. Bunun aklımda tutuyorum.
“//” ile başladığına göre bu satır beni ilgilendirmiyor, görmezden geliyorum.
“echo” ekranda bir şeyler yazdırmam isteniyor. Tamam yazdırırım, ne yazılacaksa tırnak içine almışlar.
“$dondurma” gördüğüm yere “vanilyalı dondurma” yazarım. Diğerlerini aynen ekranda gösteririm.

Sonuç;

“vanilyalı dondurma yaz aylarının favorileri arasında yer alır. İnatçılık eden çocuklara rüşvet olarak vanilyalı dondurma verilebilir. Yetişkinlerin de çoğu vanilyalı dondurma sever.”

Cümlenin başındaki “Vanilya” kelimesindeki “V” harfinin küçük olduğuna dikkatini çekerim. Çünkü PHP değişkeninin küçük harf olarak tanımlandık.

Şimdi senin zihninden yaptığını arkadaşımıza yaptıralım.

Değişkenin değerini “$dordurma = çilekli dondurma” olarak verdiğimizde arkadaşımız programı az önceki gibi okuyacaktır. Sadece “$dondurma” gördüğü yere “çilekli dondurma” yazacaktır.

Sonuç:

“çilekli dondurma yaz aylarının favorileri arasında yer alır. İnatçılık eden çocuklara rüşvet olarak çilekli dondurma verilebilir. Yetişkinlerin de çoğu çilekli dondurma sever.”

PHP Değişkenleri ile ilgili ısınma turumuzu attığımıza göre biraz daha yakından tanıyabiliriz.

PHP Değişkenleri Türleri

PHP veri türleri farklı özelliklerdeki verileri depolamak için değişkenlerden faydalanır. Bu “farklı veri türleri de ne oluyor?” hemen izah edeyim.

Metin, tam sayı, ondalıklı sayı, alfanumerik diziler, mantıksal değerler, diziler ve nesneler PHP yazılımı içindeki veri türleri olarak depolanır. Kendi aralarında işlem yaparken de faydalanırız. Şunu hiç bir zaman unutmamak gerekiyor. Arkadaşımızın dili bizimkinden biraz farklı, onun anladığı dilde konuşmalıyız.

Örneğin biz kendi aramızda konuşurken;

” 1 tanesini beş liraya aldığım çoraplardan 3 tane aldım. Israr ettim ama tezgahtar indirim yapmadı 15 lira verdim.”

şeklinde konuşurken “1”, “beş” ve “3” sayılarıyla işlem yapıp “15” sonucuna ulaşabiliriz. Ama sevgili arkadaşımıza bunların hangi veri türüne ait olduklarını söylemezsek işlem yapamaz.

Şimdi önce kullanabileceğimiz tüm veri türlerine bakalım. Ardından da örnekleriyle inceleyelim.

PHP string
PHP integer
PHP float
PHP boolean

PHP String

Metin – Dizi olarak da adlandırabiliriz. String veri türü; rakamlardan ve harflerden oluşan değişkenleri tanımlar.

Arkadaşımız için yazılan kelimenin anlamlı olup olmaması önemli değildir. O sadece onun bir dizi (string) olduğunu algılar. “12345” rakamlarından oluşan yapı tırnak içinde yazıldığında string olarak tanımlanır.

Önemli olan string türü değişkenlerle matematiksel işlemler yapılmayacağını anlamaktır. Kısacası string veri türleri karakter dizilerinden oluşur.

PHP Boolean

İki tür dönüşü vardır. TRUE (Doğru) ya da FALSE (Yanlış) şeklinde çıktısı vardır.

PHP Integer

Tam sayı değişkenlerini barındıran veri türüdür.

PHP Float

Ondalıklı sayıları barındıran veri türüdür.

PHP Değişkenlerini ve PHP Veri türlerini tanıdığını düşünüyorum. Sonraki derslerde örnekler üzerinde PHP değişkenlerinin nasıl kullanıldığına bakacağız.

Anlamadığın ya da detay istediğin bölümler varsa lütfen bana yorum bırak.

PHP Değişkenleri ile ilgili ingilizce kaynak arıyorsan https://www.w3schools.com/php/php_variables.asp

Ben diyeceğimi dedim… Sen de bi’şey demek istersen çekinme ve yorum bırak. İstersen siteme üye ol, kendi adınla makalelerini yayınlamaya başla.

Daha önce dediğim Bi’şeyler

Sibel Kostarakis

Üniversiteden sonra sosyal medya uzmanlığı yaptım. Araştırmak ve öğrendiklerimi paylaşmak hoşuma gidiyor. Blogumda araştırmacı / yazar olarak makale yazıyorum.